Euskal Herriko Unibertsitateko Hezkuntzaren Museoko gerrari buruzko marrazki-bilduma UNESCOren Munduko Memoria Programan inskribatu da. Programa hori 1992an jarri zen abian, gizateriaren dokumentu-ondarea zaintzeko eta eskuragarri jartzeko. Programaren helburua balio historiko, kultural edo sozial handia duten dokumentu, eskuizkribu, artxibo eta ikus-entzunezko baliabideen babesa eta kontserbazioa sustatzea da. Gainera, programak material horietarako sarbide publiko zabala sustatzen du, material horien garrantziaz kontzientziatzeko. Programan jasotako dokumentuak mundu osokoak dira eta gizateriaren memoria kolektiboa islatzen dute.
“UPV/EHUko Hezkuntza Museoak hasieratik parte hartu du proiektu honetan, eta pozik gaude arrakasta garrantzitsu hori lortu duelako, haurrentzako marrazkiak, pinturak eta idatziak biltzen dituzten 16 bildumarekin eta Europa osoko haurrentzako bi aldizkarirekin batera. Dokumentuak lehen mailako iturriak dira paperean edo kartoi mehean, eta askotan irudiak eta testua konbinatzen dituzte, memoria kulturalaren forma bat irudikatuz. Lan historiko horiek «gerra garaiko» funtsezko gertaerak eta horien ondorioak deskribatzen dituzte, eta bake-mezuak dira guztiak”, diote Paulí Dávila Balsera erakundeko zuzendariak eta Luis M. Naya Garmendia erakundeko koordinazio batzordekideak. Hauen hitzetan, sormenagatik, motiboen aberastasunagatik eta hizkuntza zuzenagatik, dokumentu horiek “muga nazionalak gainditzen dituzte, eta elkarrizketarako ez ezik, errukirako ere aukerak eskaintzen dituzte. Halaber, Europako hiri- eta landa-kulturen ondare demokratikoa dira, adin eta klase sozial desberdinetako haurrek sortuak, kultura ezberdinen testigantza unibertsalak eskaintzen dituztenak eta etorkizuneko belaunaldientzat transmisio baliotsuak direnak”.
UPV/EHUko Hezkuntzaren Museoak eskaintzen duen marrazki-bilduma eskola-koadernoen funtsetik dator. 1.200 koaderno baino gehiagok osatzen dute, gehienak Euskal Herrikoak, eta bertan haurrek Espainiako Gerra Zibilari buruz duten ikuspegia jasotzen da, kanpainako ospitaleak, gudu-zelaiak eta frankisten aldeko desfileak islatuta.
Bilduma guztietako marrazkiek eta idatziek biografietan, bizitza pribatuetan, gizarte-aldaketetan eta historiaren kultura-inflexioko puntuetan sakontzen dute. “Iraganari leiho bat irekitzen diote eta gazteek ikusitako eta bizitako munduaren ikuspegi hunkigarrietara eramaten dute. Sarritan, nerabe horiek utzitako aztarna bakarrak dira, batez ere Shoah-n desagertutakoak. Irakasleen eta artisten konpromiso sakonari esker, marrazki asko salbatu eta gorde ziren gerraren egoera dramatikoetan eta egoera zailetan”, diote Paulí Dávilak eta Luis M. Nayak.
Proiektu honetan Alemania, Kanada, Espainia, Frantzia, Polonia, Erresuma Batua, Txekiar Errepublika eta Suitzako bildumek parte hartzen dute.
